NGÕ HẸP - TRUYỆN NGẮN

                                           Chân dung Nguyễn Hữu Hồng Minh

Khoảng bảy giờ tối con hẻm thâm u rung lên trong kinh động. Bắt đầu là tiếng chưởi rủa, tiếng đập phá và cuối cùng là tiếng rú. Hầu như đêm nào cũng vậy nên tất cả đều nhàm. Ôi giời, mặc chúng nó. Có thân thì lo. Lại vợ chồng Thẹo què chứ ai mà lạ lẫm. Cía thằng thật lạ! Đêm nào cũng chịu khó quật vợ bằng chổi đót và co vợ thì cứ rú lên hời hời. Con đàn bà khốn nạn gặp thằng chồng khốn nạn. Thế là tha hồ nện nhau. Củng cái cảnh như vầy: Thằng chồng cởi trần phơi từng giẻ xương cá mòi, thở khò khè nấc cục lên trong giận dữ. Hắn dứng chàng hảng, một ống chân cụt lủng lẳng vắt lên trên nạng, còn lại chân kia khẳng khiu rung lên từng đợt. Miệng sủi đầy bọt mép căm hận. Hai tay hắn nắm chặt cây chổi dồn sát về phía cán lăm lăm vung vẩy chực quật về trước vợ những đòn liên hoàn chính xác cực điểm không chê vào đâu được khắp mông, lưng, toàn thân thể của thị. Vợ hắn thì lăn lộn vật vã trên giường. Cứ làm như những đòn dính vào thị là đau lắm, thấm thía và tủi nhục lắm rồi la hét lên. Đôi khi thị cố giãy đành đạch. Chiếc cúc áo bật tung bao giờ. Thế này còn gì bực cho bằng kia chứ? Theo rít lên: - Này con bò cái kia! Mày khiêu khích ông ư? Rõ ràng là phơi bộ mặt loang toàng ra rồi nhé? Đã thế, ông nện cho biết tay…

Vậy là tiếng rú lên hời hời. Con hẻm xon xao ồn ĩ bước chân người chạy tới. Giọng cười nói. Tiếng nhịt mũi cầu nhầu. Đôi cái đầu xỏ qua cửa sổ chăng đầy mạng nhện và bồ hóng láo liêng khoái trá.

-Mang áo vào! Tao bảo mày có chịu cài áo lại không? – Thẹo què hớt hải và bất lực kêu lên: - Định giở hết hoa quả trên người cho chúng sinh nhìn đấy hả?

Vợ hắn được thể mặt thì càng dày ra. Môi vêu lên cong cớn. Thị xổ tung tóc tai. Bộ ngực vốn đã khổng lồ lại càng nhoay nhoáy tợn. Bọn trẻ thích chí cười hê hê. Mấy thằng chũm chọe cười nhếch mép, bộ ria con kiến cứ nhích lên, nhích lên. Lập tức Thẹo què quay phắt lại quật mạnh cây chổi về phía cửa sổ. Mặt khoặm lại.

-Cút mẹ hết đi! Ông mà tóm được đứa nào thì toi mạng. Vợ chồng ông có chuyện đóng cửa dạy nhau thá gì đến chúng mày?

Tụi nhóc buông tay khỏi cửa sổ rơi bình bịch xuống đất giống những con nhái bén cắm đầu bỏ chạy. Tiếng cười còn loang dài cuối xóm. Vợ hắn bưng mặt nấc lên rưng rức. Còn Thẹo què cảm thấy vô cùng rệu rã và buồn ngủ. Cổ khô rát, miệng nhạt hoét. Nhưng chắc chắn nếu kết thúc như thế này vẫn chưa được yên thân đâu. Hắn lọ mọ chúi đầu xuống gầm giường lôi toẹt ra một cây chổi khác di vào tận mặt vợ.

-Híc! Khóc! Rõ là nước đái bò. Mày có câm mồm đi không? Đồ con lừa cái!

Tiếng thút thít nhỏ dần rồi im hẳn. Đ6em vẫn đen ngòm như âm phủ. Nghe rõ tiếng sóng ì oạp quật lên bãi cát. Biển mưa.

***

Vậy là Thoa ngoại tình. Thẹo cảm thấy đau khổ. Làm thằng đàn ông mà không lo lắng được cho vợ con thật hèn. Vợ nó theo trai là đúng! Kêu ca làm gì? Khốn nạn ở chỗ Thoa tưởng Thẹo không biết, một dạo đêm hôm đi về. Đồ thứ đàn bà buông tuồng. Thị lẹo thẹo với thằng Ba Chệt bán mắm tôm ngoài chợ. - Ông mà bắt được thì ông cắt chim – Thẹo cứ gầm gừ như thế! Nhưng rồi hắn tự biết bây giờ mình chẳng làm được cái thá gì!

Thẹo âm thầm rấm rức chịu đựng. Hắn vẫn yêu Thoa, thương các con ra sức vun vén hạnh phúc gia đình nhưng rồi chuyện lăng nhăng xé tung khắp xóm Bãi. Thằng Ba Chệt thì Thẹo biết. Hắn độc thân. Mắt lé. Có nhiều tiền. Chủ một hàng bán mắm tôm gia truyền. Đàn bà con hắn dễ bị quyến rũ vì đồng tiền làm lóa mắt. Thẹo đi đến đâu cũng nghe người ta xuýt xoa xầm xì. Thằng đàn ông bị con vợ cắm sừng. Chẳng còn nhục nhã nào bằng. Có người còn nói như dao đâm vào họng. - Xứng quá đi chứ! Ai đời con vợ ngon mắt lẳng lơ thế kia mà thằng chồng què lại bất lực! Mèo nào cắn mỉu nào!...

Thẹo què tan nát ruột gan. Có một cô vợ xinh xinh một chút là khổ thế đấy! Làm việc gì thiên hạ cũng ghé mắt vào. Kể ra ngày xưa Thoa thuận lòng yêu Thẹo chứ hắn xấu trai, nhút nhát đâu dám tán tỉnh ai? Ngày ấy Thẹo sớm mồ côi cha mẹ phải sống với bà nội. Một tuổi thơ vất vả, lam lũ. Cho đến khi bà nội chết Thẹo mới tập tò hiểu được cuộc đời này là gì và cần gì? Thất học, nghèo túng lại nghe lời dụ dỗ ngon ngọt của ông chú họ hắn bán phăng mái nhà rách toe, dựng trên miếng đất hương hỏa. Có chút vốn, Thẹo bắt đầu đi buôn. Những chuyến nhảy tàu từ Bắc vô Nam nhiều toa giấu toàn thuốc lá tạo cho Thẹo nỗi lo âu khấp khởi. Kiểm soát viên phát hiện ra không chịu ăn chia thì có mà xong đời. Dần dần Thẹo sành đủ ngón nghề. Hắn có thể bám theo tàu chạy lịch huỵch rồi co giò nhảy vút lên. Khi tàu chạy tốc độ cao hắn liều mạng xả van hơi an toàn cho tàu khựng lại  để đồng bọn tuồn hàng thuốc lá lậu xuống. Thẹo quen Thoa từ dạo ấy. Thoa mập mạp, tròn trĩnh. Đôi mắt đa tình lả lơi. Thoa làm xiêu lòng nhiều anh chàng lái tàu cứ tưởng bở nhưng mó được tay vào quả cấm thì đừng hòng. Thoa thích gã buôn chuyến lầm lì ít nói, sức vóc như vâm có vết thằn lằn bẩm sinh chạy dài trên má phải. Hai đứa yêu nhau, nhủ với nhau trên con tàu rùng rùng xé gió, còi rền rĩ loe toe băng qua những phố thị nghèo nàn, bầu trời xám xịt giăng qua ô cửa âm u, mùi ẩm mốc lưu cửu bốc lên hôi hám. Còn tâm trạng anh chị Thoa Thẹo chơi vơi lâng lâng như bay trên mây vậy. Khi Thẹo kéo người yêu về ra mắt ông chú họ cái bụng đã tròn căng. Bà thím ngoa ngoắt chưởi như tát nước vào mặt đứa cháu mồ côi vì sợ hắn hăm he đòi lại miếng đất hương hỏa mua rẻ như quỵt điêu của nó ngày nào. Ông chú nhu nhược không chịu đứng ra tổ chức lễ cưới. Còn nói rằng đồ gái chửa hoang, biết đúng là con ai mà dám rước về không khéo thối cả họ. Thế là Thoa nhảy xổ vào lão chú thối mồm nắm tóc tru tréo. Thẹo cắn môi bật máu. Hai đứa dắt díu nhau dạt về xóm Bãi từ đấy…

Cái xóm biển nghèo nàn, dập duềnh đầu sóng. Ánh nắng mặt trời chói chang dội lửa xuống đám rau muống biển lá vàng quăn. Dăm mái nhà lè tè dựng lên buồn bã heo hút tạm bợ như chờ đợi một ngày tận thế. Đàn ông xóm Bãi theo nghề biển nhưng phần lớn nghèo nàn không đủ tiền đóng tàu lớn. Họ ra khơi bằng ghe thùng và lưới đôi chỉ bắt được lũ cá lòng tong lạc bầy. Đàn bà xóm biển chẳng làm gì. Xõa tóc vô hồn bắt chí rận cho nhau, ngồi xổm trên cát chờ đợi chồng về. Trong lúc chờ đợi họ cắt phăng mái tóc dài rối bù như lưới, cạo trọc đầu vì nóng và ngứa ngáy điên loạn vì chấy. Xem họ già nua và khô héo khủng khiếp. Bọn trẻ đen nhẻm như những con cá trích. Chúng đuổi nhau dọc biển và nhặt con sò, con hến bỏ vào cái hom đeo lủng lẳng bên người theo sóng đánh tạt lên. Đôi mắt chúng buồn vô tội. Lúc mặt trời xuống chân núi chúng trở về bằng những tiếng hú rền rĩ.

Thẹo què dựng căn nhà giống hệt cái chòi canh dưa trên thẻo đất lở. Rất nhiều đêm vợ chồng hắn mất ngủ vì tiếng sóng ì oạp vọng lên. Qua sóng, vị mặn của gió biển Thẹo linh cảm một biến cố sẽ xảy ra trong đời mình nhưng hắn bâng khuâng chưa biết lẽ gì? Và ngày ấy đã đến. Thoa kêu khóc nấc rồi tưởng chết đi được khi thị có mang đứa thứ hai thì nhận tin dữ. Trong chuyến nhảy tàu theo đồng bọn không may cho Thẹo sẩy tay, trượt chân vào đường ray. Đoàn tàu rùng rùng giận dữ đã nghiến đứt phăng một chân của Thẹo. Hắn ngất đi cho đến ngày tỉnh dậy trong bệnh viện mới hay đã trở thành một gã tàn phế, chân trái cụt lên tới gối. Bên cạnh hắn là người đàn bà tóc tai rũ rượi, bụng vượt mặt, đôi mắt hoang hoải hóa dại, lúc ngơ ngác đau khổ. Thẹo lại lít thít trở về xóm Bãi. Đêm đêm nghe bầy sóng man dại điên cuồng rượt đuổi nhau trên bãi cát. Hắn  bưng mặt khóc ngất. Thế là hết chuỗi ngày Bắc Nam ngang dọc. Đời Thẹo đang mở ra những trang khác buồn vô cùng.

***

Trong ký ức ngày bé của tôi còn hiện rõ mồn một khu vườn nhỏ trước sân nhà Thẹo. Ở đây yên ắng, hoang lặng. Cây dại tha hồ mọc lên. Bụi thài lài cứt chó, cây đu đủ cao nghễu nghệu đủng đỉu những trái đeo bám bé xíu. Dây mồng tơi xoắn xuýt bên hàng dậu nhỏ rụng bời bời nhiều hạt tím mọng nước vẫn là món đồ chơi của bọ trẻ con hái về pha mực tàu. Thằng Tý Cơm, con bé Cúm vẫn lê la bất tận trong trò chơi buồn tẻ của chúng nó. Đống thân đót còn tươi rói Thẹo què mới chở về chẹt ngang góc sân trái còn bốc lên cái mùi thiu thiu rít ráy.

Tháng Bảy, giữa mùa hè nắng gắt cuộc sống Thẹo què có vẻ dễ thở hơn. Mùa dót lớn và trổ đòng. Bọn đi rừng trảy về xuôi đùn đùn từng xe bò kéo nghêng ngang mời bán khắp xóm Bãi. Thẹo què bàn với vợ bỏ tiền ra mua nguyên từng xe với giá hời. Từ ngày cụt một chân Thẹo bỏ hẳn nghề nhảy tàu buôn thuốc lá lậu. Vợ chồng hắn chuyển sang làm nghề quấn chổi đót. Cái nghề nhàn hạ vậy mà sống được. Đắt rẻ gì một cái chổi mà chẳng mua về quét dọn cho nhà cửa sạch sẽ?

Sáu giờ sáng, Thẹo tỉnh giấc và cất đặt cho công việc. Tự tay hắn ôm từng phần đót lớn chia đều từng ô trên sàn cho con bé Cúm, thằng Tý Cơm. Chúng phải tập lặt đót, tự quấn dây buộc thành những lóng nêm nhỏ như bọn thạo việc. Sau đó Thẹo và Thoa sẽ căng dây đầu mút bó các lóng nêm lại với nhau. Những cây chổi đều đặn được hoàn thành. Buổi trưa có người mối đến lấy hoặc thị đi chợ đem bỏ cho các sạp quen.

Tội nghiệp cho hai đứa trẻ đệch ra trước tuổi. Lúc nào cũng úp mặt vào công việc, đống đót cao thù lù. Thằng anh lớn hơn con em hai tuổi mà bé choắt, chiếc quần thụng thệnh túm lại một búm trước bụng. Con em khuôn mặt bầu bĩnh sáng sủa nhưng lem luốc vì mũi dãi vì chẳng được ai đoái hoài chăm sóc bao giờ. Cha mẹ chúng bận bịu tất bật suốt ngày vì những cây chổi và kế sinh nhai nên chẳng thể nào rút mặt ra. Con bé Cúm mắc thêm bệnh hen suyễn cứ ho khúc khắc một cách khó chịu vì hít phải bụi mè li ti rũ ra từ những thân đót gặp gió chướng đùn lên ngất trời. Thằng Tý Cơm bị bệnh phổi rúm ró như con gà dịch. Thỉnh thoảng bố nó có việc đi đâu ra khỏi nhà là mắt hai anh em sáng lên. Nó bứt ra khỏi đống đót mon men đến bên bụi mồng tơi nhặt nhạnh những cái hạt nhỏ xíu mân mê một cách khoái chí. Một màu nước đen xỉn loang lổ ứa ra trên tay nó. Tuổi thơ thất học và lam lũ để Tý khác khao được như bầy trẻ lao xao sách vở với màu áo mới mỗi lần đi học băng ngang nhà. Trên tay chúng tòng teng lọ mực tím thẫm. Sao mà giống cái màu xanh ngát của trái mồng tơi kia.

Công việc mỗi ngày càng thu hẹp và ế ẩm. Đến lúc chổi của Thẹo làm ra chỉ còn trông chờ bỏ vài chục cái ở các sạp trên chợ mà tiền sỉ thu chật vật lắm mới lấy được. Xóm Bãi vốn đã nghèo nàn nay người ta càng tằng tiện đến mức khiếp sợ. Thẹo què đơn độc và loay hoay trong mơ ước của mình. Hắn thất vọng khi cái ngày khá khẩm vì lo toan vung vén chí thú làm ăn mà hắn nghĩ đã không bao giờ đến mà mỗi lúc như càng lụn bại đi…

Hắn cảm giác bất lực của một kẻ mặc cảm, vô tích sự và cùng đường. Tính tình Thẹo càng lúc càng thay đổi thất thường và quái dị. Hắn tìm tới rượu. Những cuộc say sưa bí tỉ giúp hắn lãng quên. Hắn cất tiếng hát ồ ề như bò rống và vật vờ lang thang bên những riềm sóng biển với những gì đổ nát của tâm hồn. Thoa, người đàn bà của hắn thì mỗi lúc càng xa lạ và quá quắt. Thị chán gia đình, thường xuyên lấy cớ lên chợ chưng diện và làm đẹp. Nghe đâu thị lăng nhăng với gã Ba Chệt bán mắm tôm ngoài chợ và nhiều người bắt gặp anh ả hở hang tằng tịu với nhau. –Đồ con lừa cái! Thẹo rít lên quẫn trí và đau khổ. Cả cái xóm biển bắt đầu quen dần với sự lục đục, đay đả, cắn xé nhau triền miên của vợ chồng hắn. Tội nghiệp cho hai đứa trẻ. Nhiều đêm anh em Tý Cơm đứng ngoài bụi mồng tơi sợ hãi ôm nhau khóc. Bóng tối trùm lên bóng hai anh em nó. Mơ hồ và lặng lẽ. Những ngày ảm đạm buồn bã chăng đầy trong đôi mắt trẻ thơ.

***

Tôi trở về xóm Bãi trong buổi chiều khi phải xa nhà đi học lâu ngày. Tất cả như lạ lẫm hẳn đi. Cả xóm vàng hoe trong một màu ngói mới với tường vôi trắng óng ả. Những con sóng biển vẫn đổ ruềnh lên bãi cát như hát mãi bài ca về  mơ ước vô tận. Chỉ khi vườn xưa với căn nhà tuềnh toàng giống cái chòi canh dưa của vợ chồng Thẹo què không còn nữa. Thay vào đó ngôi nhà lầu ba tầng, cừa kính, la - phông quạt trần chạy vù vù, tường ốp đá hoa cương đỏ thẫm. Khoảng sân trống ngày xưa bây giờ trồng hoa. Bên lối đi một hồ cá thần tiên với nhiều cây cảnh đắt tiền sang trọng. Ông chủ mới bụng phệ, đi đứng bệ vệ. Nói năng bặt thiệp, miệng luôn ngậm ống píp khói phá trắng. Tự dưng tôi thấy ngập trong lòng buồn nhớ. Còn đâu bụi thài lài cứt chó? Cây đu đủ cao chọc trời với tán lá vàng vọt nhưng đủng đỉu quả? Dây mồng tơi xoắn xuýt bên hàng dậu nhỏ rụng từng chuỗi hạt tím bầm? Lũ bạn ngày xưa của tôi bây giờ dạt về phương nào? Anh em Tý Cơm - bé Cúm? Vợ Thẹo một đêm trốn nhà theo gã Ba Chệt đi biệt tích. Thẹo cùng quẫn chuyện làm ăn, mưu sinh? Những ước mơ lụi tàn bên những cây chổi để cuối cùng bán luôn cái nhà tạm bợ trên rẻo đất hoang theo dòng đời cuốn trôi về phương khác?

Đêm yên tĩnh dịu vợi. Tâm hồn tôi thanh thản quá. Vậy mà vẫn không ngủ được. Ký ức chập chờn đồng vọng. Chợt nghe xủng xoảng những thanh âm đổ vỡ, giọng rượu đớt đãi, bét nhè, câu chưởi rủa cóc cắn, tục tĩu. Hoài nhớ một tuổi thơ vụng dại. Tiếng hát và tiếng khóc. Xa xa tiếng sóng vỗ. Đời người phải chăng là những gam màu đậm nhạt khéo bện và những giọt cường toan khác nhau?...